تار و سه تار از سازهای اصیل ایرانی می باشد و در رده سازهای زهی قرار می گیرد.تار با زخمه و سه تار با ناخن نواخته می شود.
سهتار از سازهای مضرابی موسیقی ایرانی است که در ساخت آن از چوب، فلز، زه یا نخ نایلون استفاده می شود. وسعت صدای سه تار حدودا سه اکتاو است. سهتار معمولاً با ناخن انگشت سبابه نواخته میشود.
تار از سازهای زهی و ایرانی است که با زخمه نواخته میشود. تار در ایران و برخی مناطق دیگر خاورمیانه مانند تاجیکستان، جمهوری آذربایجان،ارمنستان و گرجستان برای نواختن موسیقی کلاسیک این کشورها مرسوم است.
تدریس تار و تدریس سه تار بصورت خصوصی و یا در آموزشگاه انجام می شود.هنرجویانی که علاقمند به آموزش موسیقی باشند میتوانند پس از تهیه ساز به آموزش تار و آموزش سه تار بپردازند.
البته برای خرید تار و سه تار بهتر است که از یک کارشناس موسیقی یا استاد مربوطه کمک بگیرید تا از کیفیت صدا و جنس آن خیالتان راحت باشد.
در زمینه خرید یا آموزش تار و سه تار معمولا سوالاتی برای هنرجویان مبتدی پیش می آید که در اینجا به پاسخ برخی از آنها می پردازیم:
1-آیا یادگیری تار و سه تار ساده است؟
در پاسخ به این سوال باید این نکته را در نظر بگیرید که یادگیری سازهای زهی در مجموع نسبت به دیگر سازها کمی مشکلتر است و معمولا نیاز به زمان تمرین بیشتری دارد تا بتوان به صورت کامل بر ساز مسلط شد.تار و سه تار تا دوره های ردیف ادامه پیدا می کند و این زمان حدودا 3 تا 5 سال طول می کشد.بنابراین مانند هر ساز دیگری نیاز به تمرین و پشتکار فراوان دارد تا بتوان به مراحل عالی تر رسید.
2-چگونه و از کجا باید شروع کنیم؟
در وهله اول بین دو روش تدریس خصوصی یا داخل آموزشگاه یکی را انتخاب کنید و سپس با مراجعه به آموزشگاههای موسیقی،کتب موجود تار و سه تار،اساتید و نوازندگان حرفه ای تار و سه تار و پیگیری کلاسها مراحل کار را پیش ببرید.شما با تمرینات مستمر و البته برگزاری کلاسها بدون وقفه می توانید پیشرفت خوبی داشته باشید.
3-آیا باید روش خاصی را برای کلاس تار و کلاس سه تار استفاده کنیم؟
چند متد برای آموزش سازتار و سه تار وجود دارد که از آن جمله می توان به کتابهای آموزش تار و سه تارهنرستان تالیف استاد روح اله خالقی و کتاب اساتیدجلال ذوالفنون،حسین علیزاده،استاد کیوان ساکت و... مراجعه کرد و از روشها و مطالب آنها بهره برد.
البته هراستادی برای تدریس خصوصی متد مخصوص به خود را دارد و از یکی از کتابهای فوق استفاده می کند ولی می توان با تحقیق و اطلاع از تمام آنها یک روش را انتخاب کرد و پیش برد و یا بصورت ترکیبی از کتابهای بالا استفاده کرد.در مراحل آخر و در سطح ردیف تقریبا بیشتر روشها آموزش داده می شود.
4-چه سنی برای آموزش تار وسه تار مناسب است؟
حداقل سن مناسب برای شروع آموزش از 7 یا 8 سالگی می باشد ولی در مجموع از هر سنی که هنرجو بتواند ساز را در در دستش بگیرد و آن را مهار کند میتوان آموزش را شروع کرد و برای شروع کلاس موسیقی هیچ موقع دیر نیست.
5-آیا یادگیری تار و سه تار تداخلی در برنامه های درسی یا کار ما ایجاد می کند؟
پاسخ این سوال خیر است.در واقع نه تنها آموزش موسیقی لطمه ای به برنامه های شما وارد نمی کند بلکه به شما کمک می کند تا آرامش روحی بیشتری داشته باشید و در کارهای دیگرتان نیز به موفقیت برسید،البته این مستلزم یک برنامه ریزی دقیق و درست و عمل کردن دقیق تر به آن است.
6-آیا امکان تدریس بصورت آنلاین وجود دارد؟
بله این امکان وجود دارد، ولی ما این روش را پیشنهاد نمی کنیم. برای آموزش تار و سه تار حتما نیاز دارید که استاد تار یا استاد سه تار در کنار شما حضور داشته باشد تا بتواند مطالب را حضورا آموزش داده و اشکالات نوازندگی یا تکنیک دست گرفتن ساز را به شما یاد دهد.معمولا کلاس ها بصورت هفته ای یک یا دو جلسه تشکیل می شود.
7-چه مقدماتی برای آموزش تار و سه تار نیاز است؟
1-علاقه2-داشتن ساز خوب3-دفتر نت4-کتاب آموزشی5-استاد حرفه ای6-تمرین و تمرین
8-ساز را از کجا و به چه صورتی تهیه کنیم؟
سعی کنید ساز را حتما با کمک و مشاوره یک استاد مجرب تهیه کنید،چون جنس چوب،جنس سیم ها،جنس پوست روی تار،جنس مضراب و سایر جزئیات هنگام خرید ساز مهم است و در جلسه اول که حالت معارفه و آشنایی دارد نیاز نیست حتما ساز داشته باشید چون معمولا در جلسات اول مطالب مقدماتی گفته میشود و پس از آن با هماهنگی استاد ساز را تهیه کنید.مهمترین مراکز فروش تار و سه تار در خیابان جمهوری واقع شده اند که تنوع و قیمتهای مختلفی در آنجا وجود دارد.همچنین از طریق فروشگاههای اینترنتی مانند دیجی کالا نیز میتوانید اقدام به خرید ساز کنید که البته باز هم تاکید می شود که خرید ساز، زیر نظر یک استاد مجرب انجام شود.
9-چقدر طول می کشد تا تار و سه تار را یاد بگیریم؟
تار و سه تار نیز مانند هر ساز دیگری نیاز به تلاش فراوان و تمرینات مداوم و بی وقفه دارد و نمیتوان زمان دقیقی را برای یادگیری آن مشخص کرد.این مسئله با توجه به استعداد موسیقی و میزان تمرین هنرجویان متفاوت است.ولی حداقل باید 2سال بصورت منظم و مستمر در کلاسها شرکت کرد.
10-آیا ساز حتما باید مهر داشته باشد؟
مهر روی هر ساز نشانگر معتبر بودن و مشخص بودن سازنده تار و سه تار است و در واقع برند آن شخص محسوب می شود، البته بر قیمت و اعتبار ساز نیز می افزاید.بعضی سازها تک مهر و برخی دو مهر هستند، ولی لزوما هر ساز مهرداری معتبر نیست ،بلکه کیفیت و طنین صدای ساز مهم است که این مطلب به کمک استاد تار و سه تار قابل تشخیص می باشد.