قانون یکی از کهن ترین سازهای ایرانی می باشد.این ساز از تبار سیتار هندی(cythare)است ولی در سده های میانی با نامهای canon و miocanon به کشورهای اروپایی برده شد.
قانون شامل جعبه ای چوبی به شکل ذوزنقه است و با دو انگشت سبابه و به کمک دو مضراب میان حلقه ای که به انگشتان وصل است نواخته می شود.این ساز از دیر باز در موسیقی ایران حضور داشته و توانایی بیان گوشه های موسیقی ایرانی را دارد.اما متاسفانه در کشور ما مهجور شده و در کشورهای همجوار مانند ترکیه و کشورهای عربی به آن توجه بیشتری شده است.
سابقه حضور قانون در موسیقی ایران به حدود 50 سال قبل می رسد.برخی بر این باورند که این ساز را افلاطون اختراع کرده است و بسیاری نیز آن را به فارابی دانشمند ایرانی نسبت می دهند،بعضی دیگر زادگاه آن را خراسان و یا موصل می دانند، اما هیچکدام از اینها دارای سند و مدرک معتبری نمی باشد.ولی جالب است بدانید که این ساز زیبا از خاور نزدیک به اروپا برده شده و با تغییراتی روی آن مورد استفاده قرار گرفته است.
قسمتهای مختلف ساز قانون عبارتند از :
1-جعبه چوبی ذوزنقه شکل
2-پرده گردان جهت تغییر صدا
3- گوشی وکلید کوک
4-خرک
5-پایه خرک
6-شیطانک
7-شبکه های صدا
8-سیمها
9-پوست
10-مضراب وحلقه های آن
شیوه نشستن و نواختن ساز قانون:
معمولا برای نواختن ساز قانون آن را روی پا و یا روی میز قرار می دهند.هنگام همکاری با ارکستر ،اگر نوازندگی قانون بصورت تکنوازی باشد در ردیف اول نوازندگان و اگر به عنوان همراه خواننده و ارکستر باشد روبرو می نشیند.
در صورتیکه برای نوازندگی قانون از میز استفاده شود بهتر است که میز از صندلی نوازنده کمی بلندتر بوده و شیب آن نیز به سمت نوازنده باشد،همچنین راحت تر است که زیر میز خالی باشد.
فرم اعضای بدن نیز در هنگام نوازندگی قانون از اهمیت زیادی برخوردار است.از جمله اینکه کمر باید کاملا صاف باشد،دست زاویه 90 درجه به خود بگیرد و آرنجها داخل بدن باشد، ضمن اینکه دستها باید در هنگام نواختن کاملا آزاد و بدون هیچگونه فشاری بر روی سیمها و با فاصله از سیم قرار بگیرد.گاهی اوقات نیز نوازنده قانون بر روی زمین و به صورت چهار زانو می نشیند و ساز را روی پاهایش قرار می دهد.
نحوه تدریس و آموزش قانون:
در حال حاضر کلاس قانون در اکثر آموزشگاههای کشور به همت اساتید خوب و زبده در حال برگزاری می باشد.از اساتید بنام این ساز می توان به سیمین آقارضی،ملیحه سعیدی،بهروز قونسولی و پریچهر خواجه اشاره کرد.
برای شروع آموزش موسیقی قانون ، ابتدا باید به کمک یک کارشناس ساز و یا استاد مربوطه ساز خود را تهیه کنید.پس از آن می توانید به کلاس موسیقی بروید و یا از کلاسهای تدریس خصوصی قانون استفاده کنید.
استاد در ابتدای آموزش قانون ، مختصری درباره ساختمان ساز و کلیات آن برای شما توضیحاتی را ارائه می دهد،سپس نتها و تئوری موسیقی را آموزش داده و به کمک قطعات تمرینی سعی می کند که جای نتها را به صورت دقیق یاد دهد و شما را بر روی ساز مسلط کند.معمولا استاد قانون در کنار این قطعات به شما ملودی های زیبای قانون را نیز آموزش می دهد تا شما را به این ساز زیبا و خوش صدا علاقمند تر کند.این ساز نیز مانند سایر سازها نیاز به تمرین فراوان و پشتکار و نظم در برگزاری کلاسها دارد تا بتوانید به مراحل بالاتر برسید.
مقالات مرتبط:
این مطلب را به اشتراک بگذارید
